گزارشی از عملکرد انجمن از ابتدا تاکنون
گزارش اجمالی از عملکرد انجمن توسعه فرهنگ قرآنی شهرضا
انجمن توسعه فرهنگ قرآنی(انجمن خیرین قرآنی) شهرضا، از سال ۱۴۰۱، با همکاری و مشارکت فعالین قرآنی شهرضا با هدف ترویج و توسعه فرهنگ قرآنی بین اقشار مختلف جامعه خصوصا جوانان تشکیل گردید. اولین مجمع عمومی در تیرماه ۱۴۰۱ با حضور بیش از ۵۰ نفر از خیرین و فعالین قرآنی تشکیل گردید وپس از اعلام اهداف و برنامه های کلی هیات موسس موقت مسئول پیگیری امور گردید. همزمان با پیگیری ثبت انجمن، طبق برنامهریزیهای انجام شده و با کمک مسئولین فرهنگی و خیرین شهرستان برنامه های ویژه ای در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ طراحی و اجرا گردد.
با پیگیری های بعمل آمده انجمن در ۱۹/۳/۱۴۰۲ به ثبت رسید و در حال حاضر بعنوان یک انجمن مردم نهاد غیر دولتی در حال فعالیت می باشد. اهم اقدامات انجام شده به شرح زیر می باشد
مرحله اول: اقدامات مقدماتی
۱- استخراج آسیب ها و ملزومات ترویج فرهنگ قرآنی :
در سال ۱۴۰۱ با همکاری موسسات قرآنی، پیشکسوتان و مربیان قرآنی جلسات هماندیشی متعددی تشکیل و با روش دلفی و بارش افکار در خصوص نیازسنجی برنامه های قرآنی شهرستان اقدام و اولویت های ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه استخراج و جهت نیل به اهداف پیش بینی شده اقدامات اولیه ای انجام گردید.
۲- استخراج اطلاعات موسسات، جلسات و مربیان فعال شهرستان
با توجه به اینکه هر کدام از نهاد های دولتی مرتبط بر اساس شرایط و برنامه های خاص خود اطلاعات مربیان و موسسات قرآنی تحت پوشش یا همکار خود را داشتند، لیست جامعی از کلیه مربیان و موسسات قرآنی در دسترس نبود لذا یکی از برنامه های انجمن تشکیل بانک اطلاعاتی جامع از کلیه شخصیت های حقیقی و حقوقی مرتبط بود که شامل: موسسات ثبت شده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، موسسات زیر مجموعه سازمان تبلیغات، سازمان اوقاف و امور خیریه و سایر نهادهای دولتی یا غیر دولتی، جلسات قرآن مستمر و مربیان قران فعال در شهرستان بود. در حال حاضر لیست مذکور جامع ترین آرشیو اطلاعات افراد حقوقی و حقیقی فعال در حوزه قرآن شهرستان می باشد.
۳- بازدید از مجموعه های فعالی قرآنی استان
در طی دوسال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ هیات مدیره انجمن بصورت جلسات خصوصی یا بازدیدهای عمومی با شرکت فعالین قرآنی شهرستان بازدیدهایی از مجمع خیرین قرآنی استان اصفهان، موسسه آل البیت، اتحادیه موسسات قرآنی استان اصفهان و برخی از موسسات قرآنی اصفهان داشتند و طی جلسات مشاوره و رایزنی با مسئولین مراکز فوق الذکر راهکارهای توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.
۴- ایجاد ارتباط با مسئولین و پیشکسوتان قرآنی کشوری
با توجه به لزوم کسب تجربه از مسئولین، اساتید و پیشکسوتان قرآنی کشور وبینار های متعدد و جلسات حضوری با افراد زیر انجام گردید. در این جلسات که برخی بصورت حضوری و برخی بصورت برخط برگزار گردید.
استاد علی حبیبی
استاد دکتر غلامعلی
استاد دکتر مهدی بزرگزاد
استاد سرشوق
استاد قلع ریز
و
حاج آقای شفیعی امور استان های سازمان تبلیغات کشور
مرحله دوم: اقدامات زیر بنایی
۱- ارزیابی سطح علمی و مهارتی مربیان قرآن
بر اساس نتایج حاصل از اطلاعات استخراج شده اولیه از کلیه نهاد های دولتی و اطلاعات موسسات قرآنی و اطلاعات میدانی در نهایت لیست ۲۰۰ نفره از کلیه مربیان قرآن شهرستان شامل ۱۵۰ نفر زن و ۵۰ نفر مربی مرد استخراج گردید. پس از تماس با اکثر قریب به اتفاق مربیان مذکور مشخص گردید که با توجه به مشغله های شخصی و شغلی و سایر علل فقط حدود ۵۰ نفر از مربیان زن و حدود ۱۰ نفر از مربیان مرد فعالیت و جلسات قرآن مستمر دارند و سایر افراد فعالیت مستمر قابل توجهی که بعنوان مربی حرفه ای قرآن مطرح باشند نداشتند.
در مرحله بعدی این طرح به مناسبت های مختلف از جمله جشنواره حفظ جزء ۳۰ و … از تمامی مربیان با حضور اساتید برجسته استان از جمله استاد قلعریز، استاد سرشوق و استاد بزرگزاد، آزمون روخوانی، روانخوانی، تجوید، ترتیل، نغمات و….. به عمل آمد و همانگونه که در جلسات هم اندیشی مربیان هم توسط خود مربیان بیان شده بود نیاز به ارتقای سطح علمی و مهارتی آموزشی مربیان بعنوان یکی از ضروریترین نیازهای ارتقاء سطح آموزش قرآن شهرستان مشخص گردید.
۲- برگزاری کارگاه های توانمند سازی مربیان
در طول سال های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کارگاه های متعدد توانمند سازی مربیان برگزار گردید که شامل موارد زیر می باشد
الف) اصول و مبانی حفظ و کلاسداری ۱۴۰۱
ب) آموزش تجوید و الحان قرآنی۱۴۰۱
ج) اصول قرائت و زیبا خوانی مهر ۱۴۰۲
د) آموزش نرم افزارهای کاربردی۱۴۰۲مهر ۱۴۰۲
ه) اصول و مبانی حفظ۱۴۰۲ آبان
و روش های تقویت
حافظه تصویری
و) هنر و خلاقیت و اصول اوریگامی دی ماه ۱۴۰۲
ز) چگونگی کاربرد احادیث در شناخت قرآن بهمن ۱۴۰۲
۳-جشنواره حکیم الهی قمشهای که در سال ۱۴۰۱
طراحی و اجرای جشنواره قرآنی حکیم الهی قمشهای بعنوان رویدادی کم نظیر در شهرستان شهرضا و با مشارکت بیش از ۱۰۰۰ قرآن آموز در جشنواره مذکور با هدف تشویق و ترغیب جوانان و نوجوانان و همچنین بکارگیری مربیان در برنامه های مختلف و استفاده از توانایی های آنان از مهمترین اقدامات انجمن توسعه فرهنگ قرآنی شهرضا در سال ۱۴۰۱ بود.
این جشنواره در ۷ رشته مختلف که شامل رشتههای زیر میباشد برگزار گردید.
۱) رشته حفظ قرآن کریم
۲) قرائت ترتیل
۳) فراز خوانی
۴) تفسیر عمومی
۵) تصحیح قرائت نماز
۶) هنرهای قرآنی
۷) آثار رسانهای با محوریت قرآن کریم
و فرهنگ قرآنی
با هدف ارتقا سطح علمی پذیرفته شدگان مرحله اول مسابقات، کارگاه هایی در مناطق مختلف شهرستان و روستاهای همجوار برگزار گردید و در این راستا از مربیان برجسته قرآنی در زمینه ترتیل، صوت و لحن، تجوید و تفسیر استفاده شد و مربیان باز هم به گونه ای سطح بندی شدند
یکی از برنامه های جانبی جشنواره : دیدار با آیتالله جوادی آملی بود. کمیته برگزاری جشنواره در تاریخ ۱۱/۷/۴۰۱ به محضر حضرت آیتالله جوادی آملی ، یکی از شاگردان حکیم الهی قمشهای ، شرفیاب شدند و از رهنمودهای ارزشمند ایشان بهره مند گشتند.
تامین هزینه های جشنواره:
برآورد هزینه این جشنواره بالغ بر ۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۴ ریال بوده است، که در این رویداد مردمی انجمن به عنوان حامی مالی اصلی انجامک وظیفه نموده و حدود ۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۲ ریال از محل هدایا و سرمایه گذاری حاصل از مشارکت خیرین در جشنواره هزینه گردید.
لازم به ذکر است که تنها حمایت دولتی از این رویداد فرهنگی بی نظیر حمایت شورای شهر و شهرداری شهرضا بود که در قالب ۰۰۰/۰۰۰/۶۰۰ ریال کارت هدیه بعنوان حمایت نقدی و نیز جوایز غیرنقدی از جشنواره حمایت گردید.
۴- تدوین کتاب بر کرانه کوثر (ویژهنامه فعالان قرآنی شهرستان)
با توجه به سابقه ارزشمند فعالیت های قرآنی در شهرضا متاسفانه منبع خاصی بصورت اختصصاصی به آیین ها و برنامه های قرآنی شهرستان و خصوصا اطلاعات و تاریخچه فعالین قرآنی شهرضا پرداخته باشد در دسترس نبود. در این خصوص و به بهانه برگزاری جشنواره حکیم الهی قمشه ای کمیته فرهنگی جشنواره در راستای ماموریت خود اقدام به جمع آوری اطلاعات مربوط به فعالان قرآنی شهرستان نموده و برای ثبت و ضبط این اطلاعات چاپ کتاب مذکور را در دستور کار خود قرار داد.
تدوین این کتاب اقدام ارزشمندی جهت ثبت و ضبط تاریخچه فعالیت های قرآنی در شهرضا بود که علاوه بر پرداختن به درگذشتگان اطلاعات فعالین قرآنی در قید حیات را نیز جمع آوری و منعکس نمود. این کتاب به عنوان یک اثر بدیع تاریخچه گذشته و حال فعالیت های قرآنی و اطلاعات موسسات قرآنی و بسیاری از فعالان را گرد آورده است.
این اثر ماندگار با همت و پشتکار جناب آقای دکتر منصف در مدت زمانی کوتاه تنظیم شد. نکته ارزشمند در این خصوص فعالیت جهادی نویسنده کتاب می باشد که در طول مدت کوتاه حدودا سه ماهه صدها ساعت مصاحبه و گرد آوری اطلاعات انجام شد
۵- نهضت حفظ جزء سی قران کریم در سال ۱۴۰۱
با همکاری اداره آموزش و پرورش شهرستان و ثبت نام حدود هشتصد نفر از دانش آموزان پایه چهارم تا نهم آغاز شد و از دی ماه ۱۴۰۱ کلاس های آموزشی آغاز گردید(در این راستا مربیان برگزیده دوره های آموزشی قبلی بکار گرفته شدند) و در اردیبهشت ماه به پایان رسید.
حق الزحمه مربیان از طریق انجمن تامین شد و فقط مبلغ ناچیزی از دانش آموزان گرفته شد.
آزمون این دوره با همکاری مهد قرآن الکریم سولار برگزار شد و تعدادی از دانش موزان مدرک دریافت نمودند
پایان دوره برخی دیگر از دانش آموزان مرداد ماه بود که آنها هم موفق به دریافت مدرک شدند.
توانمند سازی مربیان پیشین ۱۴۰۲
در اردیبهشت ماه همه مربیان قرآنی فراخوان عمومی شدند و بالاخره حدود ۳۰ نفر شرکت نمودند؛ هدف از این دوره فشرده که از اساتید برجسته کشوری هم استفاده شد، آموزش روش های نوین کلاسداری، تجوید، روخوانی و روانخوانی بود.
در آخر تعدادی از شرکت کنندگان مدارک معتبر دریافت نمودند، که چنین دوره ای در شهرستان بی سابقه بود.
برنامه ریزی و اجرای طرح توسعه قرآن در مدارس. این طرح بصورت آزمایشی در ۲۴ مدرسه منتخب در حال اجرا می باشد. در مرحله اول این طرح دانش آموزان پایه ششم و هفتم از نظر روخوانی و روانخوانی و نیز تسلط بر مفاهیم قرآن کلاسی خود ارزیابی گردیدند. سپس تا پایان تیر ماه با هدایت مربیان خود سطح مهارت های مذکور را ارتقاء بخشیده و پس از ارزیابی مجدد دانش آموزانی که بیش از ۲۰ درصد افزایش امتیاز داشته باشند مرود تشویق ویژه قرار خواهند گرفت. در صورت موفقیت طرح در سال آینده اجرای آن در سطح وسیعتری برنامه ریزی خواهد شد.
۳) فراخوان دوره تربیت مربی خرداد ۱۴۰۲
با توجه به اینکه در طول سال ۱۴۰۱و ۱۴۰۲ کارگاههای متعددی جهت ارتقا سطح علمی مربیان برگزار و پس از اتمام آموزشها و دورهها مربیان و شرکت کنندگان بر اساس آزمون تعیین سطح ، رتبه بندی شدند. نکته مهمی که در این خصوص مشخص گردید عدم امکان ارتقای برخی مربیان بزرگوار بدلایلی مانند سطح تحصیلات ، وضعیت سنی یا شغلی و… بود. بدین ترتیب تعداد محدودی از مربیان فعال توانایی پیشرفت و کسب مهارتهای بروز آموزشی را داشتند و از برنامه های اجرا شده نیز استفاده کافی نمودند. در این راستا نیاز به آموزش و بکارگیری مربیان جدید از بین جوانان و نوجوانان علاقمند و آشنا به امکانات آموزشی و فضاهای رسانه ای روز بشدت احساس شد. هر چند نیاز فوق الذکر در جلسات هم اندیشی مربیان نیز به عنوان یکی از اولویت های ارتقای سطح آموزش قرآن شهرستان مطرح گردیده بود ولی با برگزاری دوره های توانمند سازی و اشراف اساتید دوره ها بر وضعیت مشارکت و پیشرفت مربیان فعال شهرستان این نیاز با مستندات متقن تری مشخص گردید. اولین دوره تربیت مربی قرآن مد نظر انجمن پس از اطلاع رسانی در خرداد ماه ۱۴۰۲ شروع گردید که با استقبال قابل توجه نوجوانان علاقمند مواجه شد به گونه ای که ۵۰ نفر نواجوان خواهر و ۲۰ نفر نوجوان برادر جهت شرکت در دوره ثبت نام نمودند. با توجه به اینکه هدف نهایی دوره تربیت ۱۰ مربی خواهر و ۵ مربی برادر بود لازم بود که در مراحل مختلف شرکت کنندگان مستعد تر انتخاب گردند. نهایتا در آزمون اولیه که در تیرماه ۱۴۰۲ انجام شد شد ۳۰ نفر شامل ۲۰ خواهر و ۱۰ برادر جهت مرحله مقدماتی دوره پذیرفته شدند و برنامه های آموزشی ایشان در سه مرحله اجرا شد.
۱-مرحله یک ماهه شهرستان
این مرحله شامل تدریس دروس: تجوید، مقدماتی نغمات ترتیل، تفسیر، احکام، مفاهیم و شیوه های نوین کلاسداری بود. که توسط اساتید قرآن شهرستان ازجمله حجه الاسلام علی رهایی، حجه الاسلام محسن رهایی، آقای صادق شفیعی و
خانم ها:
اعظم سادات طباطبا، مرجان کاویانی، مژگان کاویانی، فاطمه شاملی و زهره کاشی انجام گردید.
پس از آزمون پایان این دوره حدود ۲۰ نفر به مرحله اموزش استانی راه یافتند.
۲- مرحله یک هفته ای استانی
در مرداد ماه ۱۴۰۲ با همکاری موسسه فرهنگی قرآن و عترت سبحات اصفهان برگزار شد و شامل دروس: تجوید، ترتیل، نغمات، فنون کلاسداری، آموزش استفاده از رسانه در آموزش،
آموزش اصول و مبانی حفظ و… بود که با ح ضور اساتید برتر استاد از جمله استاد مهدی بزرگزاد، استاد سرشوق، استاد حامد کمال، استاد امیرطیب تائبی و استاد قلع ریزو … در مجتمع آموزشی صایب تبریزی برگزار گردید. پس از آزمون پایان دوره شامل آزمون های مشمول ارتقای علمی و مهارت تدریس و……۱۸ نفر به مرحله آموزش کشوری راه یافتند.
۳- مرحله کشوری
این مرحله در قالب دوره سه روزه در شهر مقدس قم در مرداد ماه برگزار شد شامل دروس:
آشنایی با حدیث، تجوید، اصول و مبانی حفظ، هنر و خلاقیت و .…
با برگزاری آزمون پایانی این دوره ۱۳ نفر از افراد برتر جهت ادامه دوره انتخاب و از شهریور ماه دوره تکمیلی بصورت جلسات هفتگی آموزش تجوید و نغمات و مفاهیم و نیز تشکیل کارگاههای ماهیانه با حضور اساتید برجسته کشوری ادامه یافت
۴) آزمون عمومی حفظ جزء ۳۰ با همکاری مجمع خیرین اصفهان مهر ۱۴۰۲
بعد از فراخوان عمومی حدود ۱۰۰ نفر از حافظین جزء ۳۰ شهرستان در این آزمون شرکت کرده و حدود ۸۰ نفر مدرک گرفتند.
برنامه های در حال اجرا انجمن:
- تامین مربی جهت جلسات جزء خوانی ماه مبارک رمضان
این طرح با هدف صحیح خوانی قرآن در مجالس و محافل اجرا شد که در این راستا از مربیان توانمند جدید الورود استفاده شد.
- جمع آوری قرآن و کتب ادعیه و کتب مازاد جهت ارسال به مناطق محروم و نیازمند.